Сеферис, Йоргос
| Сеферис, Йоргос | |
|---|---|
 | |
| Шочмаш дене лӱм | греч. Γεώργιος Σεφεριάδης |
| Шочын | 1900 ин 13 мартын[1][2][3] |
| Шочмо вер | |
| Колен | 1971 ин 20 сентябрьын[1][2][4][…] (71 и) |
| Колымо вер | |
| Страна | |
| Тыршымаш алан | почеламутчо, дипломат, кусарыше, сирӹзӹ |
| Ача | Стилианос Сефериадис[d] |
| Ава | Despo Tenekidi[d] |
| Шаблон:Wikidata gender switch | Maro Seferi[d] |
| Чап пӧлек да премий |
 |
| Автограф |
 |
 Медиафайлы на Викискладе | |
Йоргос Сеферис (греклӓ: Γιώργος Σεφέρης), (13-шы мартын 1900, Урла, Измир лишнӹ — 20-шы сентябрь 1971, Афины) — лачокла фамилижӹ Сефериадис (греклӓ: Γιώργος Σεφεрιάδης) — кӹзӹтшӹ жепӓш кого поэт.
Биографижӹ[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]
У грек йӹлмӹшкӹ сек яжон сӓрӹшӹ университет пофессорын эргӹжӹ. Поэт Парижӹштӹш Сорбонн университетӹштӹ юриспруденцим тыменьӹн. 1922-шы ин Смирным (кӹзӹт ти хала Измир лӹмӓн) туроквлӓн оккупируйымышты паштек, йыхышты Афиныш ӹлӓш ванжа. Варажы туан сӓндӓлӹкшӹм шукы иэш кода дӓ лач 1950 -шӹ ин веле мӹнгеш по-ртӹлеш. Дипломат-профессионал семӹнь шукы сӓндӓлӹкӹштӹ Грецилӓн служен. 1957 —1962-шы ивлӓн Кого Британи штӹ Грецин посолжы ылын. Сеферислӓн 1963 -шы ин сӹлнӹшая Нобель премим пумы.
Традицивлӓм ушышы Йоргос Сеферис[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]
Поэт 1900-шы ин Изи Азиштӹ , Смирна (кӹз. Турци, Измир) халашты шачын. 1920-шы ивлӓн ти хала туроквлӓн кидӹш ванжа дӓ поэтӹн йыхшылан тӹдӹм кодаш вӓрештеш. Дипломат пӓшӓм ӹштен дӓ тӹ годымок лыдышвлӓм сирен. Сеферисӹн поэзиштӹжӹ кымда вӓрӹм реминисценци дон аллюzивлӓ йӓшнӓт, тӹдӹ антик мифологиштӹш персонажвлӓ гишӓн сирӓ дӓ нӹнӹм кӹзӹтшӹ жеп доно кӹлдӓ, тӹ годымок халык поэзин элементвлӓ шӹренок вӓшлиӓлтӹт. Сирӹмӹ стильжӹ доно Сеферис Т.С. Элиот докы лишӹл ылеш. Тидӹм Mythistorima (1935) лыкмы поэма книгӓштӹжӹ раскыдын цаклаш лиэш. Ти книгӓн лӹмжӹ кок шамак гӹц шалга: миф дӓ истори. Поэт тидӹм ӹшкежӹ тенге ынгылдара: "Сирӹмем годым пӓлӹмӹ мифвлӓ дон историштӹш ма лиӓлтмӓшвлӓм иквӓреш кӹлденӓм." Ти поэмӹ 24 лыдыш гӹц шалга. Поэт йориок ти шотым кычылтын- "Гомерыштат" цилӓжӹ 24 книгӓ. ӹренжок, аллюзивлӓжӓт ти эпос дон кӹлдӓлтӹнӹт. Но поэт мӹндӹр историшкӹ ак ке, тӹдӹ со ӹшке годшаш ӹлӹмӓшӹштӹжӹ сӓрнӓ. Mythistorima-м Джейм Джойс (Joyse) "Одиссейӹжӹ" дон тӓнгӓштӓрӓш лиэш. Сеферисӹн лыдышвлӓжӹ логӹц анализлӓн сек нелеш "Лагы кек" лӹмӓн лыдышыжы шотлалтеш, кышты пиш шукы аллюзи вӓшлиӓлтеш. Ти лыдышым 1946-шы ин поэтӹн отпускышты ылмыжы годым сирӹмӹ. Сеферис вырсы ивлӓн министерствӹштӹ пӓшӓм ӹштен, а Грецин правительствӹжӹ вырсы годым эммиграциштӹ ылын. Поэт ӹнде кужын вычымы отпускышкы кен дӓ тангыж тӹрӹштӹ кӓнен. Кӓнӹмӹ вӓрӹштӹжӹ вырсы годым "Лагы" лӹмӓн тылвыш вален кен ылын. Ти лыдыш вырсы гишӓн дӓ вырсы ваштареш. Поэт вырсым изи кеквлӓ вӹкӹ лӱлӹлмӹ доно тӓнгӓштӓрӓ: "Лачокшымок гӹнь, йӓнзӹ (охотник) кӓнгӹж гачеш толшы кеквлӓм веле ужеш,/ кынамжы акат уж. Мӹнь годымемжӹ доко шукым ужын,/ шукы вӹкок пульывлӓ тӹкненӹт."
Ти лыдышым аналиzируяш манын, Сеферис ик ӹшке сирмӓшӹштӹжӹ Одиссей ӹн 10 дӓ 11-шӹ мырывлӓжӹм кычылташ келеш манеш: Циклоп дӓ Лаистригонвлӓ паштек Одиссей Киркен пӧртӹштӹжӹ пӹтӓриш кӓнӹм вӓржӹм моэш. Тӹштӹ тенге сирӓлтеш:
"Ти пӧрт гишӓн нимат ам пӓлӹ,
нӹнӹн ӹшке халыкышты улы, но ам пӓлӹ махань ылыт.
Пӹтӓрижӹ нӹнӹ увлӓ ылыт, иzи тетявлӓ гань
аярын шокшышты садывичӹштӹ мадыт,
окня ыражвлӓм тӹрлецвлӓ дон тӹрлӓт
дӓ йӹлгӹжшӹ амасавлӓштӹ вады векӹлӓ".
Шукышты агыл Одиссей кӓнен нерат лиэш дӓ угӹц корнышкы лӓкнежӹ, но кынам-гӹнят ӹшке пӧртшӹм, Итакым моаш манын, тӹдӹ рок лӹвӓлнӹш тӱнымbакы, хатышкы (адыш) валышашлык.
Т.С. Элиотын Одиссейжы корным сока (слӧпӧй) Тейресиа гӹц ядеш. Сеферисӹн лыдышыштыжы Сократын юкшы шакта, тидӹжӹм Апологи мычаш гӹц цитаты семӹнь анжаш лиэш: Вырсы паштекшӹ тӱнымbалны тӧрӹм, Одиссейштыш гӹцӓт моаш нелӹрӓк.
Реминисценцивлӓн вӓпшвлӓ. Сеферисӹн "Лагы кек" лыдышыштыжы пиш шукы кӱкшӹцӓн аллюzи дон реминисценци улы. Лыдыш мычашышты аллюzивлӓ дӓ махань-шон ассоциацивлӓ шӹрерӓкӹн вӓшлиӓлтӹт дӓ нӹнӹм ынгылаш, лыдшылан пиш нелӹ. {амаклан, "сӹнzӓвӹд дон ярымы ваштылмаш" Иллианын сцены доно ассоцируялтеш, кынам Гектор семняжӹ дон цеверлӓсӓ. Одиссейын оbраzжым Оидип дон тиштӹ кӹлдӓш лиэш, кыдылан ӹлӓшӹжӹ у вӓрӹм кӹчӓлмӹлӓ, а икӹжӓк-иктӹштӹ ваштареш кредӓлшӹ [[|теоклес|Этеоклнс]] дон Полинейкесӹм граждан вырсын символжы семӹнь анжаш лиэш. Ӹлӹмӓшлӓн ӹнянӹмӓшӹм пушы коэвлӓ гӹц лӓкшӹ Афродита, яратымаш ылеш. Сеферисӹн сотыжы пиш мистикӓн дӓ лин кердеш, тӹдӹ курымешок ӹнде токы сӓрнен толмым анжыкта:
Соты, суксы гань дӓ шимӹ,
коэвлӓн ваштылмышты кымда тангыжышты,
сӹнzӓвӹд дон ярымы ваштылмаш,
ужаш лидӹмӹ нырвлӓ гач ашкедмӹжӹ годым,
у ӹлӹм вӓрӹм кӹчӓлшӹ шонгы ужеш тӹньӹм
соты тӹдӹн вӹрӹштӹжӹ кайын колта,
кыды |теоклес дон Полинейкесӹм ӹштен.
(...)
Скорпионын йӓнгжӹ ваzалын,
эдем кӧргӹштӹш тиран тагыш шӹлӹн,
дӓ тангыжын ӹдӹрвлӓжӹ, вӹдиӓвлӓ
шонг гӹц шачшы йӹлгӹжмӓш докы талашат:
кыды нигынамат яратыде, но яратымыла тӹдӹм
сотышты:
дӓ ылат
шукы окняан кого пӧртӹштӹ
кышец пӹтӓри анжалмыла, тидӹм пӓлӹде
кӹдеж гӹц кӹдежӹш кыргыжталат.
Седӹ, лыдышым ынгылаш манын цилӓ аллюzи дон реминисценцижӹм пӓлӓшӓт ак кел. Тӹнгжӹ- лыдшы ти лыдышым мелӹн лыдеш. Лыдыш вӓрӹштӹжӹ яжон шӹнzӓ гӹнь, тӹнӓм символвлӓӓт ынгылымы лит, мифологиӓт кӹzӹтшӹ жеп дон кӹлдӓлт кердеш дӓ цилӓ тидӹм ынгылаш йӹлмӹ палша. Сеферисӹн пӓшӓвлӓжӹ:
Поэзи[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]
- Strofi Στροφή (Strophe, 1931)
- Sterna Στέρνα (The Cistern, 1932)
- Mythistorima Μυθιστόρημα (Mythical narrative, 1935)
- Tetradio Gymnasmaton Τετράδιο Γυμνασμάτων (Book of Exercises, 1940)
- Imerologio Katastromatos I Ημερολόγιο Καταστρώματος Ι ([Ship's] Log Book I, 1940)
- Imerologio Katastromatos II Ημερολόγιο Καταστρώματος ΙΙ (Log Book II, 1944)
- Kichli Κίχλη (The Thrush, 1947)
- Imerologio Katastromatos III Ημερολόγιο Καταστρώματος ΙΙΙ (Log Book III, 1955)
- Tria Kryfa Poiimata Τρία Κρυφά Ποιήματα (Three Secret Poems, 1966)
Проза[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]
- Dokimes (Essays) 3 vols. (vols 1-2, 3rd ed. (ed. G.P. Savidis) 1974, vol 3 (ed. Dimitri Daskalopoulos) 1992)
- Antigrafes (Translations) (1965)
- Meres (Days–diaries) (7 vols., published post-mortem, 1975-1990)
- Exi nyxtes stin Akropoli (Six Nights on the Acropolis) (published post-mortem, 1974)
- Varnavas Kalostefanos. Ta sxediasmata (Varnavas Kalostefanos. The drafts.) (published post-mortem, 2007)
- ↑ 1,0 1,1 Internet Movie Database (англ.) — 1990.
- ↑ 2,0 2,1 George Seferis // Encyclopædia Britannica (англ.)
- ↑ Архив изобразительного искусства — 2003.
- ↑ Giorgos Seferis // Энциклопедия Брокгауз (нем.)
- ↑ 5,0 5,1 СЕФЕРИС // Большая российская энциклопедия (rus.) — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.