Попугай
,_Nelson_Bay,_NSW.jpg)
Попугай ганьывлӓ тенгеок попугайвлӓ гань ылшывлӓ (латинлӓ Psittaciformes) — попугай дон оравивлӓ (Psittacopasserae) йыхыш пырышы тропиквлӓ дон субтропиквлӓштӹ вӓшлиӓлтшӹ яргата цӹреӓн кеквлӓ. Попугайвлӓ яратымы четлык (клетке) кек ылыт.
Цилӓжӹ 372 тӹрлӹ попугай улы. Попугайвлӓн сек изижӹ 8 см (Micropsitta pusio), сек когожы 1 м (гиацинт ара Anodorhynchus hyacinthinus) якте шот. Нелӹцшӹ 10 г (Micropsitta pusio), 4.0 кг (какапо Strigops habroptilus) якте лин кердеш.
Классификацижӹ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Попугай отрядын кымыт надсемействожы улы:
- Cacatuoidea — Какадувлӓ
- Cacatuidae — Какадувлӓ
- Strigopoidea — У Зеланди попугайвлӓ
- Nestoridae — Несторвлӓ
- Strigopidae — Тымана попугайвлӓ
- Psittacoidea — Попугайвлӓ
- Psittrichasiidae — Кучкыж попугайвлӓ
- Psittaculidae — Изи попугайвлӓ
- Psittacidae — Кого попугайвлӓ
- Какадувлӓ Cacatuidae
- Nymphicinae — Кореллавлӓ
- Nymphicus hollandicus — Корелла
- Calyptorhynchinae — Шимӓкӓ какадувлӓ
- Calyptorhynchus — Шимӓкӓ какаду
- Cacatuinae — Лачокла какадувлӓ
- Microglossini — Шим шылдыран какадувлӓ
- Probosciger — Пальма какаду
- Cacatuini — Ошикӓ какадувлӓ
- Callocephalon fimbriatum — Шлемӓн какаду
- Eolophus roseicapilla — Ошалгы-якшарикӓ какаду
- Lophochroa leadbeateri — Какаду-инка
- Cacatua — Ошикӓ какаду
- Microglossini — Шим шылдыран какадувлӓ
- Nymphicinae — Кореллавлӓ
- Nestoridae — Несторвлӓ
- Nestor — Нестор
- Strigopidae — Тымана попугайвлӓ
- Strigops — Тымана попугай
- Psittrichasiidae — Кучкыж попугайвлӓ
- Psittrichasinae — Цуштыривуян попугайвлӓ
- Psittrichas fulgidus — Цуштыривуян попугай
- Coracopsinae — Ваза попугайвлӓ
- Coracopsis — Ваза попугай
- Psittrichasinae — Цуштыривуян попугайвлӓ
- Psittaculidae — Изи попугайвлӓ
- Platycercinae — Розеллывлӓ
- Pezoporini — Шуды изи попугайвлӓ
- Neopsephotus bourkii — Ошикӓ-якшарикӓ изи попугай
- Neophema — Шуды изи попугай
- Pezoporus — Рок попугай
- Platycercini — Лачокла розеллывлӓ
- Barnardius — Барнард попугай
- Cyanoramphus — Тӹргештӹлшӹ попугай
- Eunymphicus — Шуран попугай
- Lathamus discolor — Цӹгӓк статян попугай
- Northiella — Якшар мӹшкӹрӓн кымда пачан попугай
- Platycercus — Розелла
- Prosopeia — Тьолгыжшы попугай
- Psephotus — Кымда пачан попугай
- Purpureicephalus spurius — Якшар калпакан попугай
- Pezoporini — Шуды изи попугайвлӓ
- Psittacellinae — Волаан попугайвлӓ
- Psittacella — Волаан попугай
- Loriinae — Лори попугайвлӓ
- Loriini — Лоривлӓ
- Chalcopsitta — Йӹлгӹжикӓ лори
- Eos — Якшарикӓ лоривлӓ
- Pseudeos — Ош тупан лори
- Trichoglossus — Лорикет
- Psitteuteles — Ишкӹ пачан лорикетвлӓ
- Lorius — Кымда пачан лори
- Phigys — Фиджи лори
- Vini — Ӹдӹр лори
- Glossopsitta — Мускус лорикетвлӓ
- Charmosyna — Косир лори
- Oreopsittacus — У Гвиней кырык лори
- Neopsittacus — Лори-гуа
- Melopsittacini
- Melopsittacus — Коэлӓ пынан попугайчик
- Cyclopsittini — Инжир попугайвлӓ
- Cyclopsitta — Изи инжир попугайвлӓ
- Psittaculirostris — Кого инжир попугайвлӓ
- Loriini — Лоривлӓ
- Agapornithinae — Айырлаш лидӹмӹ попугайвлӓ
- Agapornis — Айырлаш лидӹмӹ попугай
- Loriculus — Кечӹшӹ попугайчик
- Bolbopsittacus — Филиппин кӹжгӹ нерӓн попугай
- Psittaculinae — Лачокла изи попугайвлӓ
- Polytelini
- Alisterus — Кугижӓ попугай
- Aprosmictus — Якшар шылдыран попугайвлӓ
- Polytelis — Паян попугай
- Psittaculini
- Psittinus cyanurus — Якшар ӹнгӹжӓӓн попугай
- Geoffroyus — Жоффруа попугайвлӓ
- Prioniturus — Ракет пачан попугай
- Tanygnathus — Кого нерӓн попугайвлӓ
- Eclectus — Эклектус
- Psittacula — Шӓргӓшӓн попугайвлӓ
- ?Mascarinus mascarin† — Маскарен попугай
- ?Lophopsittacus — Кымда нерӓн попугай
- ?Necropsittacus borbonicus — Родригес попугай
- Micropsittini — Шиштӹ изи попугайвлӓ
- Micropsitta — Шиштӹ изи попугай
- Polytelini
- Psittacidae — Кого попугайвлӓ
- Psittacinae — Жаковлӓ
- Psittacus — Жако
- Poicephalus — Кужы шылдыран попугайвлӓ
- Arinae — Неотропика попугайвлӓ
- Arini — Ара попугайвлӓ
- Cyanoliseus — Патагони попугай
- Enicognathus — Изумруд попугайвлӓ
- Rhynchopsitta — Кӹжгӹ нерӓн ара
- Pyrrhura — Якшар пачан попугай
- Anodorhynchus — Гиацинт ара
- Leptosittaca — Анд кырык попугай
- Ognorhynchus — Сарикӓ пӹлӹшӓн попугай
- Diopsittaca — Карлик ара
- Guaruba — Гваруба
- Conuropsis — Каролин попугай
- Cyanopsitta — Симсӹ ара
- Orthopsittaca — Якшар мӹшкӹрӓн ара
- Ara — Ара
- Primolius — Ыжарикӓ аравлӓ
- Aratinga — Аратинга
- Nandayus — Шим вуян попугай
- Androglossini — Амазон попугайвлӓ
- Pionopsitta — Сӹлнештӓрӹмӹ попугай
- Triclaria — Симсӹ мӹшкӹрӓн попугай
- Pyrilia — Пирили
- Pionus — Пион попугай
- Graydidascalus — Кӹтӹкӹн пачан папугай
- Alipiopsitta — Сарикӓ мӹшкӹрӓн амазон
- Amazona — Амазон
- clade (proposed tribe Amoropsittacini)
- Nannopsittaca — Ыжар орави попугай
- Psilopsiagon — Кырык попугайвлӓ
- Bolborhynchus — Кӹжгӹ нерӓн попугайвлӓ
- Touit — Ала пачан попугайвлӓ
- clade (proposed tribe Forpini)
- Forpus — Орави попугайвлӓ
- clade (including Arini)
- Pionites — Ошикӓ мӹшкӹрӓн попугай
- Deroptyus accipitrinus — Вӓрӓш вуян попугай
- clade (including Androglossini)
- Hapalopsittaca — Изи амазонвлӓ
- Brotogeris — Вӹцкӹж нерӓн попугайвлӓ
- Myiopsitta monachus — Манак попугай
- Arini — Ара попугайвлӓ
- Psittacinae — Жаковлӓ
- Platycercinae — Розеллывлӓ