Тылванды (укр. кочерга́, коцюба́, польск. koczarga) — кӹртни гӹц ӹштӹмӹ хӓдӹр ӓли тылым тырхышы вес материал гӹц. Тылшолым ыдыраш кычылталтеш дӓ тылышты пум тӓрвӓлтӹлӓш. Тидӹ ылеш кӹжгӹ кӹртниванды, кыдын мычашыжым тодыл шӹндӹмӹ.
