Тошты Тарашныр
Тошты Тарашныр (рушла Старые Тарашнуры) кок карем лошты вӓрлӓнӓ. Карем пындашты Сазан ӓнгӹрӹш (Кого Йынгыш шалахай вецӹн йоген пыра) йоген пырышы ӓнгӹрвлӓ йогат. Йоласал гӹц 8 уштыш. Сола лӹм «тошты» (старый) дӓ «тарашныр» (разделённое поле) шамаквлӓ гӹц лин. Эчежӹ сола лӹм тишкӹ сек пӹтӓри ӹлӓш толшы эдем — Тараш — лӹм гӹц лин маныт. Попат, вуйта перви ти вӓрӹштӹ кого шӹргӹ ылын. Тараш лӹмӓн кресӓнь ти шӹргӹм роэн дӓ ныр покшалан ӹшке пӧртшӹм чанген. Вара ти вӓрӹш молывлӓӓт толын миэнӹт дӓ пӧртӹм шӹнденӹт. Ӹлӹмӹ вӓрӹштӹм «Тарашныр» - «Тарашын ныржы» манаш тӹнгӓлӹнӹт.
Истори
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Пӹтӓришӹ гӓнӓ сола гишӓн 1795-шӹ ин сирӹмӹ ылын. Сола халык первишен мӱлӓндӹ пӓшӓм ӹштен, вольыкым урден. 1898-шӹ ин солашты киндӹ лапка ылын. 1867-1871-шӹ ивлӓн Тошты Тарашнырышты кресӓнь тетявлӓ школышты тыменьӹнӹт. Тымдышы грамотан кресӓнь Степан Павлов ылын. Школ Василий Осиповын пӧртӹштӹ вӓрлӓнен. Варарак, 1910-шы ин, солашты тӹнгӓлтӹш училище пачылтын. 1929-шӹ ин Тошты Тарашныр I ступенян школышты Тошты да У Тарашныр, Йӓкӹныр солӓвлӓ гӹц 32 ӹдӹр дон ӹрвезӹ пӓлӹмӓшӹм погенӹт. 1925-шӹ и гӹц солашты Басковский ӱ ӹштӹмӹ артель пӓшӓлен. 1921-шӹ ин солашты I ступенян школ, лыдмы пӧрт, мардеж вӓкш ылыныт. 1929-шӹ ин солашты «Наука» колхозым ӹштенӹт. Пӹтӓришӹ вуйлатышы Л.Бычков лин. Кого Вырсы фронтышты ти сола гӹц 63 эдем кредӓлӹн, нӹнӹ логӹц коклы ӹндекшӹнжӹ коленӹт, а кымлы нӹл эдем токышты пӧртӹлӹнӹт. Нӹнӹ логӹц ст. лейтенант Павел Степанович Ермолаев, рядовойвлӓ Данил Захарович Белов, Василий Феофанович Краковский дӓ молат.
Ӹлӹзӹ шот
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]1795-шӹ и - 23 кудывичӹ;
1859-шӹ и - 55 кудывичӹ (133 пӱэргӹ, 156 ӹдӹрӓмӓш);
1897-шӹ и - 46 кудывичӹ (126 пӱэргӹ дӓ 126 ӹдӹрӓмӓш);
1915-шӹ и — 56 кудывичӹ, 284 эдем;
1919-шӹ и - 52 кудывичӹ, 128 эдем (65 пӱэргӹ дӓ 63 ӹдӹрӓмӓш);
1925-шӹ и — 312 эдем;
2001-шӹ и - 67 кудывичӹ, 136 эдем (66 пӱэргӹ дӓ 70 ӹдӹрӓмӓш).