Саткансола
Вӓрлӓнӹмӓш, ӹлӹзӹ шот
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Саткансола Кого Шӹндӹр ӓнгӹрӹн шалахай монгырыштыжы, Пӹзӹкныр сола гӹц 3 уштыш ӧрдӹжыштӹ вӓрлӓнӓ. Сола лӹмжӹ тӹ вӓрӹштӹ пӹтӓриш суртым чангышы Саткан лӹмӓн мары гӹц лин, «сола» шамак веле ушалтын.
Историжӹ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Саткансола пӹтӓриш гӓнӓ 1995 ин 15 суртан ылмыжы доно пӓлдӓрӓлтеш. Тӹ жеп годшен 2001 и якте сурт шот 47 тома якте кушкын. Сола XIX-XX курымвлӓштӹ Козьмодемьянск уездын Паратмар, вара Кожваж-Сигачинск, Виловатовражный волостьвлӓштӹжӹ шотлалтын. 1921 и гӹц Кого Сӧрмӓнӓнгӹр Козьмодемьянск кантонын Кузнецово районышкыжы пырен. 1931 и гӹц Кырык мары районын Кузнецовы сельсоветыш пыраш тӹнгӓлӹн.
Экономика
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Сола ӹлӹшӹвлӓ мӱлӓндӹ доно пӓшӓм ӹштенӹт, колым кыченӹт, пушӓнгӹр роаш каштыныт, тенгеок кӹрпӹц ӹштӹмӹ пӓшӓмӓт виктӓрен шалгенӹт. 1880-шы ивлӓн солашты козьмодемьянскыштыш мещанинын, Николай Андреевич Кобылинын, ӹшке ӓпшӓтшӹ вӓрлӓнен, тенгеок изирӓк хӓдӹрвлӓм Степан Митрофанович Сорокин выжален шалген, тӹ веремӓн тӹдӹн окса лӓктӹшӹжӹ иштӹ 300 тӓнгӓ нӓрӹ лин (тӹ жеплӓн кого окса лин). Тенгеок 1913 инисола сага вӹд вӓкш вӓрлӓнен. 1897 ин Саткансолашты церковно-приходской школым пачыныт дӓ 20 августын 1910 ин тӹдӹм земской начальный училищыш ваштенӹт. У чилищын вуйлатышы семӹнь дьяк Александр Иванович Березин ылын, тымдышы – Кузьма Петрович Богданов, оксам пуэн шалген Стефан Митрофанович Сорокин. 1930 ин солашты «Достижение» лӹмӓн колхозым чангымы. 1930 ин, 7 августын улы Кузнецово сельсовет мычкы кого, лӱдӹшлӓ шолемӓн юр лин, дӓ Саткансоламат ӧрдӹжеш кодыде, улы кушкыш лӓктӹшӹм шин, пӹтӓрен коден. 1938 ин Саткансолашты кӹрпӹц ӹштӹмӓш пӓшӓ виӓнгӹн, конюшньы, фермӹ, правлени, вӹд вӓкш вӓрлӓненӹт. Колхозниквлӓ ӹшке пӓшӓштӹм веле агыл, тенгеок война веремӓн пумат фронтыш Йыл мыч йоктарен шалгенӹт…
Культура
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Саткансола шукы пӓлӹмӹ, шотеш пиштӹмӹ, лачокшы кырымары эргӹвлӓм анжен-куштен. Нӹнӹ лошты Алексей Кузьмич Тадасеевым пӓлемдӹмӹ шоэш (псевдоним – Тӓдӓси 1906-1970). Тӹдӹ поэт, совецкий партин пӓшӓзӹжӹ. фронтовик, полковник лин. Тенгеок Георгий Виссарионович Эсановым келесӹде кодаш ак ли. Тӹдӹ Бельгиштӹ руш посольствышты 1991-1995 ивлӓштӹ пӓшӓм ӹштен шалген.
Транспорт
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Автобус линивлӓ: Цикмӓ – Йӹлйӓл, Цикмӓ – Тӓкӓрӓ.