Кырык мары йӹлмӹ
Кырык мары йӹлмӹ — ик финн-угр йӹлмӹ, Мары Эл Республикышты алык мары сага — кугижӓншӹ йӹлмӹ. Тӹнг шотышты Кырык мары, Йӱрнӹ, Кӹлемар районвлӓшты.
Кырык мары йӹлмӹ ВУЗ-ышты 1995 и гӹц научный предмет семӹнь тымдалтеш.
Кырык мары йӹлмӹм тымдаш Мары Эл республикӹн конституцижӹ палшен. Конституци государствын сек тӹнг законжы. Мары Эл республикӹн конституциштӹ 15-шӹ статьяшты сирӹмӹ: "Государственными языками в республике Марий Эл являются русский и марийский (горный и луговой)".
Литературный йӹлмӹн сирӹмӹ дӓ попымы формывлӓжӹ улы. Шамакын сирӹмӹ формывлӓжӹм орфографи тыменеш, попымы нормывлӓм - орфоэпи. Литературный йӹлмӹ ӹшке нормывлӓжӹ доно наречи, диалект, говор гӹц айыртемӓлтеш.
- Наречи - махань-гӹнят йӹлмӹштӹшӹ диалектвлӓм ушымаш.
- Диалект - халык лошты попымы айыртемвлӓ.
- Говор - халык лошты ӓль вӓрӹштӹшӹ попымы айыртемвлӓ.
- Йӹлмӹ - халыкын ик кого пайдажы. Ти пайдам пӓлен, мыштен кычылтат гӹнь, ӹшке словаретӹмӓт пайдарен кердӓт. Йӹлмӹн пайдажы пасна говор дон наречивлӓштӹ перегӓлт кодын. Седӹндон халык йӹлмӹм шӹмлӹмӓш, тӹдӹн айыртемвлӓжӹм ланзылымаш дӓ тыменьмӓш йӹлмӹ наукышты пиш керӓл пӓшӓэш шотлалтеш.
Кырык мары йӹлмӹм вес сӓндӓлӹквлӓштӓт шӹмлӓт дӓ тыменяш цацат:
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]- Австриштӹ - Вена университетӹштӹ
- Венгриштӹ - Сомбатхей университет дон Будапешт университетвлӓштӹ
- Германиштӹ - Гамбург университет дон Гӧттинген университетвлӓштӹ
- Канадышты - Торонто университетӹштӹ
- Норвегиштӹ - Трондхейм университетӹштӹ
- Польшышты - Познань университетӹштӹ
- Суомиштӹ - Хельсинки университет дон Турку университетвлӓштӹ
- Франциштӹ - Париж университетӹн ирвел йӹлмӹвлӓн институтышты
- Швециштӹ - Лӱнд университетӹштӹ
- Эстоништӹ - Тарту университетӹштӹ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]
- Мары йӹлмӹштӹш лексика
- Мары йӹлмӹштӹш лӹм шамак
- Мары йӹлмӹштӹш глагол
- Мары йӹлмӹштӹш шот шамак
- Мары йӹлмӹштӹш местоимени
- Мары йӹлмӹштӹш наречи
- Мары йӹлмӹштӹш причасти
- Мары йӹлмӹштӹш деепричасти
- Мары йӹлмӹштӹш служышы шая лаштыквлӓ (частьвлӓ)
- Мары йӹлмӹштӹш синтаксис
- Мары йӹлмӹштӹш шукы ежӹнгӓн предложенивлӓ
Алфавит
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]| А а | Ӓ ӓ | Б б | В в | Г г | Д д | Е е | Ё ё |
| Ж ж | З з | И и | Й й | К к | Л л | М м | Н н |
| О о | Ö ö | П п | Р р | С с | Т т | У у | Ӱ ӱ |
| Ф ф | Х х | Ц ц | Ч ч | Ш ш | Щ щ | Ъ ъ | Ы ы |
| Ӹ ӹ | Ь ь | Э э | Ю ю | Я я |
Ажедмӓшвлӓ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]- https://web.archive.org/web/20101201101910/http://sourceword.com/perevod/gornomarijski.php
- https://web.archive.org/web/20210413150724/https://udm.wordpress.com/tag/%D0%B3%D0%BE%D1%80%D0%BD%D0%BE%D0%BC%D0%B0%D1%80%D0%B8%D0%B9%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9/