Киви, Алексис

Ирӹкӓн энциклопеди Википеди гӹц материал
Киви, Алексис
Шочмаш дене лӱм финнлӓ Alexis Stenvall
Шочын 1834 ин 10 октябрьын(1834-10-10)[1][2][3][…]
Шочмо вер
Колен 1872 ин 31 декабрьын(1872-12-31)[1][2][3][…] (38 и)
Колымо вер
Страна
Тыршымаш алан сирӹзӹ, Драматург, почеламутчо, романист
Логотип Викисклада Медиафайлы на Викискладе

Киви Алексис (10.10.1834, Нурмийӓрви - 31.12.1872, Туусула) — Лачокла лӹмжӹ Алексис Стенваль (Alexis Stenvall). Финн йӹлмӹлӓ сирӹмӹ сӹлнӹшаялан негӹцӹм пиштӹшӹ кого талантан сирӹзеш шотлалтеш. Алексис Киви цилӓжӹ 12 драмым, лыдышвлӓм дӓ ик романым сирен. Сек пӹтариш пьесӹжӹ "Куллерво" маналтеш, кыды сюжетшӹ доно "Калевала" эпос доно кӹлдӓлтӹн.

Кырык марла Кивин "Шӹм шӱмбел" романжым (сӓрӹзӹ Валери Аликов) да алык марла "Кем ыргызывлӓ Нумми сола гӹц" драмыжым (сӓрӹзӹ Васили Яналов) лыдаш лиэш.

Ылӹмӹ корныжы[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]

1857-шӹ ин Хельсинки университетӹш тыменяш пырен дӓ финн йӹлмӹ доно кӹлдӓлтшӹ лекцивлӓм колыштын.

Сирӹзӹн пӹтӓриш пӓшӓвлӓжӹ[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]

Сирӹзӹн тӹнг пӓшӓжӹ[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]

Сирӹзӹн остатка ивлӓжӹ[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]

Алексис Киви марла[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]

10-шы октябрьӹн Суомиштӹ финн литературын кечӹжӹм пӓлдӹртӓт. Ти кечӹнок сирӹзӹ-классик Алексис Кивин кечӹжӹмӓт аят. Кырык марлаат ти романым лыдаш лиэш.

Романым 1870-шы ин сирӹмӹ гӹнят, кыце финн, тенгеок кырык марла лыдшыланат тӹдӹ шӱмеш вазеш, вет романыштыш пресонажвлӓ тагачы кечӹнӓт вӓшлиӓлтӹт: Юхани гань нерӓнвлӓ дӓ тӹ годымок пуры шӱмӓнвлӓ, Лаури гань ӹшкетӹн лиӓш яратышывлӓ, Симеон гань ладнавлӓ дӓ йымылан пиш ӹнянӹшӹвлӓ, Эро гань пӹсӹ ышанвлӓ дӓ ышан ылмыштым весӹвлӓлӓн анжыкташ цацышывлӓ. Романым лыдын лӓктӓтӓт, йӹрвӓшет ылшы эдемвлӓ вӹкӓт тӹшленрӓк анжалат дӓ ти романын персонажвлӓ доно нӹнӹм кӹлдет.

"Шӹм шӱмбел" романын кырык марла сӓрӹмӹ книгӓ Суомиштӹш масс-медиашты кого резонансым пуэн, тидӹ гишӓн телевидеништӹ анжыктымы, радиошты попымы дӓ "Helsingin Sanomat" газетӹштӹ сирӹмӹ. Тенге финнвлӓ марынвлӓ гишӓн шукыракым пӓлен нӓлӹнӹт, тидӹ кок шӱмбел халык лоштыш культура кӹлвӓмӓт цаткыдемдӓш палша. Кырык сирӹштӹ "Шӹм шӱмбел" романым библиоеткӹвлӓштӹ моаш лиэш, а нӓлӓш шанышывлӓ районын культура пӧлкӓштӹ тӹдӹм нӓлӹн кердӹт. Ӓкшӹ шергӓт агыл, луаткок сыкыр ӓк доно иктӹ ылеш.

Ажедмӓш[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]

  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
  2. 2,0 2,1 Aleksis Kiven päivä, suomalaisen kirjallisuuden päivä 10.10.Yle, 2012.
  3. 3,0 3,1 Aleksis Kivi // Энциклопедия Брокгауз (нем.)
  4. Киви Алексис // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  5. http://www.poemhunter.com/ebooks/redir.asp?ebook=54210&filename=aleksis_kivi_2012_3.pdf