Арвӓтӹ
Арвӓтӹ - кӓпеш шошы ӹдӹр, марлан кеӓш йӓмдӹлӓлтшӹ ӹдӹр ӓль ӹдӹрӓмӓш. Шаян этимологижӹ кок шая гӹц шалга: "ары" - йӱкшӹ агыл, соты вуян дӓ кокшы формантжы "вӓтӹ" шамак гӹц[1].
Мутлан «ӱдыр» праславянский мутым вашталтыме дене, тудын моло дене шотлаш лиеш: ст-тау. нєвѣста (νύμφη), руш. оръеҥ, оръеҥ, украин. невíста, викиклатыште оръеҥже, болг. невяст (ыҥ-влак «оръеҥ, самырык ӱдырамаш»), сербохорва. нѐвјеста («оръеҥ, шешке»), словенный. nevẹsta, чеш. nevěsta, тыртыш. nevesta, поляк. niewiasta («ӱдырамашлан»), в.-лужа. ńewěsta. Тӱҥалтыш мут — «палыме огыл» (и шинчымаш огыл), семым в.-лужа. wěstу — «палем, рашемдаш», а ńewěsty — «пале». Ӱдыр — «у» тукым, лийже ешыште ала мо гына пура. Лӱм-влак табуистический ӱдырамаш лий аралаш, тудым еҥ суртыш пурем — тудын качын пӧрт деч, осал шӱлыш, тиде тудлан леведышым уло да сӱан дене умылтаралтеш. Этимологий чыла моло ӱшане.
Диалектальный тамга формо ӱдыр-влак вашлийыныт: самырык, рвезе, заручница.
Акрет славян-влакын: кугезе, виче да ача-ава-влакын оръеҥ шолыштмо йӱла (уш кайымаш, шылтык) лийын. Пӧръеҥ-влакын модмышт да куштымышт годым шканышт оръеҥым ойыреныт да шке суртышкышт кӧнымышт почеш наҥгаеныт.[2]
Халык шаявлӓ:[тӧрлӓш | кодым тӧрлаташ]
- Арвӓтӹ кӓнгӹж пишок мытык. Вес семӹньжӹ: Мӱӓн тӹлзӹ пишок мытык
- Тенгеок сентябрь мычашышты трукок толшы шокшы кечӹвлӓм Арвӓтӹ кӓнгӹж маныт.