Ади, Эндре
| Ади, Эндре | |
|---|---|
.jpg) | |
| Шочмаш дене лӱм | венг. diósadi Ady András Endre |
| Шочын | Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 351: attempt to concatenate local 'letter_iss' (a nil value). |
| Шочмо вер | Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 351: attempt to concatenate local 'letter_iss' (a nil value). |
| Колен | Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 351: attempt to concatenate local 'letter_iss' (a nil value). |
| Колымо вер | Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 351: attempt to concatenate local 'letter_iss' (a nil value). |
| Страна | |
| Тыршымаш алан | почеламутчо, журналист, сирӹзӹ |
| Шаблон:Wikidata gender switch | Berta Boncza[d] |
 Медиафайлы на Викискладе | |
 Произведения в Викитеке | |
Э́ндре А́ди (венг. Ady Endre, 22-шы ноябрьын 1877-шӹ ин, Эрминдсент, Трансильвани, Румыни — 27-шӹ январьын 1919-шӹ ин, Будапешт) — венгр поэт. Шукыжымок Трансильваништӹ ӹлен. Тӹдӹ Nyugat (Вадывел) радикальный журналын шанымашвлӓ дон идейывлӓм пуэн шалгышыжы ылын. Адин пӹтариш лыдыш книгажӹ ”Лыдышвлӓ” (Versek) 1899-шӹ ин, кокшыжы (Még egyszer) 1903-шы ин лактӹн, но когон яжоэш нӹнӹм ак шотлеп. 1906-шы ин лакшӹ ”У лыдышвла” (Uj versek) лыдыш книгӓжӹ кӱкшӹн ӓклӓлтӹн. Поэт тиштӹ кыце яратымаш, тенгеок политика гишӓн келгӹ шанымашан лыдышвлӓм сирен. Ади тӹ жепӓш венгр поэзим уэмдӹшеш, новатореш шотлалтеш. Поэт гишӓн шукырыкым ”Цикмӓ” журналын 3-шы (2000 и) номерӹштӹжӹ пӓлен нӓлӓш лиэш.
Ӹлӹмӓшӹжӹ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Ади тӹ годшаш Венгрин ирвелнӹжӹ изи солашты шачын. Семняжӹ изи дворян семняэш шотлалтын дӓ Габсбургвлӓ ваш-тареш ылын, йымы ыдылмаш-ышты доно кальвиниствлӓ. Ади журналистеш тыменьӹн. Пӹтӓрижок тӹдӹ Дебреценӹштӹ пӓшӓлен, варажы Надивара-диштӹ. Журналист семӹнь тӹдӹ халык верц шалгымаш ваштареш ылмым пиш крити-куен дӓ ирӹк шӱлӹшӓн журна-лизм верц ылын. Журналист ылмыжы годым тӹдӹ социа-лизм идейӹвлӓ доно пӓлӹмӹ лиэш.
Творчествым виӓнгдӹмӓштӹжӹ пиш кого рольым Адель Диосин лӹмӓн ӹдӹрӓмӓш мадын. Нӹнӹ лоштыш пижшӹ яратымаш ӹндекш и нӓрӹ шыпшылтын. Эндре Ади шукы и Парижӹштӹ ӹлен дӓ тӹштӹш шолшы культура ӹлӹмӓш, у философи, сӹлнӹшаяштыш дӓ кунстыштыш у йогымашвлӓ доно пӓлӹмӹ лин. Ти халам тӹдӹ курымжы яратен. Тенге лыдышвлӓштӹжӓт Ади кок образым кычылтеш: яратымы ӹдӹрӓмӓшӹн дӓ яратымы халан образвлӓм.
Поэтӹн лыдышвлӓштӹжӹ тидӹ гӹц пасна махань-шон контраствлӓн анжыктымашвлӓ кайыт, шӹренжок кого хала дон изи солам ваштареш шӹндӓ. Пӹтӓришӹжӹ кӹзӹтшӹ жепӓш индустриӓн дӓ культурым виӓнгдӹшӹ, но тамалан доко церлӓнӹшӹ, кокшыжы тошты овуцавлӓ доно ӹлӹшӹ изи сола, кышты йымылан пиш ӹнянӓт дӓ ӹшке пуйырымашым тӹдӹн кидӹшкӹжӹ пуэнӹт, седӹндонат тидӹ ӹлӹмӓшӹштӹ махань-шон соредӓлмӓшвлӓм канда. Ти темӹвлӓ Адилӓн инспирацим (импульсым) пуэнӹт.
1906-шы ин Адин "У лыдышвлӓ" лӹмӓн пӹтӓриш лыдыш книгӓжӹ лӓктеш, кыды паштек лыдшывлӓ тӧрӧк кок лагереш шелӓлтӹнӹт. Иктӹвлӓжӹ поэт велнӹ ылыныт, весӹвлӓжӹ, тошты семӹнь анжышы консерваторвлӓ тӹдӹ ваштареш шагалыныт. Консерваторвлӓ лошты Венгрин премьер-министржӓт (Иштван Тиса) вӓк ылын. Консерваторвлӓ тӹдӹн лыдышвлӓжӹм ынгылаш лидӹмӹвлӓэш, моральдымеш, ӓтямӱлӓндӹ ваштареш ылшеш дӓ церӓнеш шотленӹт. Мӹнгешлӓ, тӹдӹ верц шалгышы литераторвлӓ дон культурым виӓнгдӹшӹ эдемвлӓ тӹдӹлӓн кычыкым пуаш цаценӹт дӓ Венгришкӓт у мардежвлӓ толаш тӹнгӓлмӹлӓн ӹняненӹт. Тӹ эдемвлӓ кыце культурышты, тенгеок ушемкымдемӹштӓт уэмдӹмӓш верц ылыныт. Ти шотышты, социализм философиӓн газетвлӓӓт Адин лыдышвлӓжӹ докы интересӹм лыктыныт дӓ тӹштӹ кымда дискуссивлӓ кенӹт. Вара ти дебатвлӓштӹ Ади верц ылшывлӓ сӹнгӹшеш лӓктӹнӹт.
Тӹ жепӹн Европышты Пӹтӓриш тӱнымбал вырсы кеен, Ади тӹнгӓлмӹжӹ годшенок тидӹ ваштареш ылын. 1918-шӹ ин лиӓлтшӹ революцим сусун вӓшлин, но тӹ жепӹн тӹдӹ пиш нелӹн церлӓнен (шоды цер доно) дӓ шукыштат агыл колен.
Адин поэзижӹ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Малын Адин поэзижӹ венгрвлӓ лошты техень икӹжӓк-иктӹ вӓтареш ылшы реакцим шачыктен? Ти ядмашеш вӓшештӓш манын, тӹ жепӓш культура ситуаци гишӓн кӹтӹкӹн сирӓлтенӓ. Венгри сӹлнӹшая со Европыштыш сӹлнӹшаявлӓ паштек тӹшлен дӓ ма тӹштӹ улы, тӹдӹм пӓлен. Но кок курым вашталтмы жепӹн Европы халыквлӓн культурывлӓштӹ пиш кого вашталтмашвлӓ кенӹт, со тама у ылын дӓ тӹдӹжӓт пӹсӹн вес формым нӓлӹн кердӹн. Тӹ жепӹн прозам венгр йӹлмӹшкӹ шукым сӓрӹмӹ гӹньӹ, поэзиштӹ кого кодмашвлӓ цаклалтыныт. Тенге венгрла лыдшывлӓлӓн символизм йӧнӓн лыдышвлӓ кужын эче пӓлӹдӹмӹ ылыныт. Француз символист-поэтвлӓн лыдышвлӓм сӓрӹмӹ ылын, но нӹнӹ кымда корным мон кердделыт, а Аполлинерӹн (1880-1918), Стефан Георген (1868-1933), Рилькен (1875-1926) лыдышвлӓжӹ пӓлӹдеок кодыныт.
Адин лыдышвлӓжӹ лыдшывлӓн шамеш келгӹ кишӓвлӓм коден кердӹнӹт дӓ у йиш венгр поэзилӓн ӹнянӹмӓшӹм пуэнӹт. Венгр поэтӹн лыдышвлӓжӹ декаденс шӱлӹшӓн агылеп, нӹнӹ ӹлӹмӓшлӓн ӹнянӓш ӱжӹт, у ӹлӹмӓшӹштӹ яжорак, цеверрӓк мӓгӓлвлӓм кӹчӓлӹт. Но яратымаш лирикӹжӹм анжалаш гӹнььӹ, поэт тӹштӹ трагедиӓн мычашым анзыкы лыктеш: пӱэргӹ дон ӹдӹрӓмӓш лоштыш яратымаш - тидӹ решӓш лидӹмӹ антогонизм, кыды трагедиш сӓрнӓлт кердеш. Тидӹм пиш раскыдын "Вӓрӓшвлӓн сӱӓн" лыдышышты ужаш лиэш, кышты икӹжӓк-иктӹштӹм яратышы кок кек йужышты, пиш кӱшнӹ кредӓлӓш тӹнгӓлӹт дӓ ӱлӹкӹ шыралтыт. Но варарак сирӹмӹ лыдышвлӓштӹжӹ поэт яратымашлан сойток ӹнянӓ.
Ади романтиквлӓн "антиштӹ" ылеш. Романтизм ваштареш тӹдӹ со ылын дӓ романтиквлӓн темӹвлӓм (Петӧфин, Ленаун) кычылтын гӹнят, нӹнӹм пиш когон вашталтен. Шамаклан имни кӹтӧзӹвлӓ Адин лыдышвлӓштӹжӹ ирӹкӓн ылмы символымат, экзотикӹмӓт ак анжыктеп. Нӹнӹ хир (дикий), утла проста ылыт дӓ азиатвлӓ доно тӓнгӓштӓрӓлтӹт. Ӓнят тидӹм поэтӹн "ир жерӓ гӹц пасна ирвел" манмыжы анжыкта? Но тӹнӓмок Ади ӹшкежӹ гишӓнӓт сирӓ: "мӹнь иктӧр истуканвлӓлӓн кымалшы, варвар традициӓн "курымаш Ирвелӹн" дӓ яжон ембӹлӹмӹ Вадывел культурын эргӹжӹ ылам". Модернист семӹнь Ади изи лаштыквлӓэш шӓлӓнӓш тӹнгӓлшӹ ӹлӹмӓш гишӓн сирӓ, но тӹдӹм ак пыдырты, иквӓреш погаш цаца. Тӹдӹн лыдышвлӓжӹ сери семӹнь сирӹмӹ ылыт дӓ шанымашвлӓ икӹжӓк-иктӹвлӓштӹ доно кӹлдӓлтӹт.
Венгри гишӓн лыдышвлӓжӹ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Мадйарошаг (мадйарвлӓн мӱлӓндӹ) дон мадйар ылмаш Адин лыдышвлӓштӹжӹ пиш кого рольым мадыт. Поэт шӹренжок ти кок шамакым лыдышвлӓштӹжӹ кычылтеш дӓ ма нӹнӹ тӹдӹлӓн ылыт, тидӹм ынгылаш цаца. Ик лыдышыштыжы поэт ядын сирӓ:
Йымем, туан мӱлӓндем мадьярошаг ылеш,
исӹр, кукшы лимеш пынзал лыкмы,
махань лӓктӹш тыл гань шаявлӓэт гӹц,
махань лӓктӹш ӓрӓкӓ дон вӹрӹм йӱмӓш гӹц,
махань лӓктӹш эдемлӓн мадьяр лиӓш?
Ти ядмашвлӓм Адин ӓтямӱлӓндӹ вӹкӹ анжалтышыжым ынгылымашты шӹренок цитируят. Поэт туан сӓндӓлӹкшӹ гишӓн кыды вӓрежӹ критикуен сирӓ гӹнят, тӹдӹ венгрвлӓлӓн (мадйарвлӓлӓн) ӹнянӓ дӓ ӹшке халыкшым яратышы поэт веле тенге сирен кердеш. Кынамжы поэт изи мӓгӓлвлӓштӓт шӱмлӓнжӹ лишӹлӹм моэш. Туан векӹжӹ, Тиса йогы сирӹш хыналаш толмыкыжы тӹдӹ сӹгӹрӓл сирӓ: "Тидӹ мӹньӹн ӓтямӱлӓндем!"
Венгри дон венгр гишӓн сирӹмӹ лыдышвлӓштӹжӹ поэт универсалиӓн ядмашым шӹндӓ: эдемлӓн венгр ылмыжы шӱмжӹ семӹнь ӓль агыл дӓ кыце тӹдӹ тӹ халык вӹкӹ анжа, кыды тӹдӹм шачыктен? ӹшкежӹ гишӓн сирӹмӹ годым поэт ӹшкӹмжӹм кӱшкӹ шуэн колтымы кӱ маклака доно тӓнгӓштӓрӓ, кыды кӱшкӹ куза гӹнят рокышкы сойток кенвазеш. Символым анжаш гӹньӹ- рок тӹдӹлӓн туан мӱлӓндӹ ылеш. Поэтӹн лыдышвлӓштӹжӹ махань-шон чиӓвлӓм анжыктышы шамаквлӓ кычылталтыт, пиш когон ассоциативне дӓ сугесстивне ылыт. Тидӹм импрессионизмӹн инфлуэнцижӹ семӹнь анжаш лиэш.
Мифвлӓм шачыктышы символизм
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Венгри гишӓн шайыштшы миф ти тематикӓн мифвлӓ логӹц иктӹжӹ. Ади лыдышвлӓштӹжӹ тенгеок оксан лӱдӹктӹмӹ фетишӓн образжы гишӓн сирӓ. Лирический символизмӓн шыпшалмаш дон йӓнг йылымаш эдем доно виктӓрӓт, поэтӹн лыдышвлӓштӹжӹ вӓшлиӓлтшӹ Ледан образжат "лач ӹдӹрмӓш тӹжем вес ӹдӹрӓмӓшвлӓ логӹц" агыл, тӹдӹ ӹлӹмӓшӹм виктӓрӓ, ӹлӹмӓшӹм ӹлен лӓктӓш палшышы кымылым лӱктӹшӹ дӓ икмахатян ӹдӹрӓмӓш ылеш. Вес семӹньрӓк манаш гӹньӹ, тӹдӹ техень образ ылеш, кыды шӱмӹштӹ ойхым шачыкта, но нигынамат йӓнгӹм дӓ кӓпӹм ладнангдарен ак керд, тӹдӹ со пӓлӹдӹмӹ дӓ икмахатян ылеш.
Ади "символист" шамакын ӓнгӹсӹр значениӓн символистшӹ ылеш. Шанымашвлӓ, йӓнг йылымашым анжыктымаш дӓ шижмӓшвлӓ тӹдӹн лыдышвлӓштӹжӹ раскыды линиӓн агылеп, но шӹренжок аффектӓн ылыт. Тӹдӹ "Йозы тошты кӓрмӓнӹштӹ" ӹлӹшӹ, ирӹкӹм такеш вычышы тыл гань яжо ожы вуйта ылеш. Тӹдӹ тылвышын мӹндӹркӹ нӓнгемӹжӹлӓн ӹнянӓ. Поэт со тамам ум кӹчӓлеш. Яжо мырывлӓм мырышы ирокшы кек тӹдӹн кок лапа лоштыжы чонгештӹлеш. `квлӓ дон мадын, Ади техень картинвлӓм рисуя. Тӹдӹн лыдышвлӓштӹжӹ шӹренок махань-шон чиӓвлӓ дӓ чиӓвлӓм анжыктышы шамаквлӓ кычылталтыт, кышты импрессионизмӹн инфлуэнсӹм цаклаш лиэш. Лыдыш строфавлӓӓт ула чангалтыт, ритм со вашталт миӓ, венгр поэзиштӹ шӹренок кычылтмы ямб сагаок ӹшкӹмӹштӹм вес йиш ритмӓн строфавлӓӓт яжон шижӹт, поэтӹн индивидуализмжӹм нӹнӹ анжыктат, лыдышвлӓн структурыштат у ылеш.
Кӹтӹк жепӹштӹ поэт таманяр пӓшӓм сирӓ "Вӹр дон шӧртньӹ" (Жéр éс Араны, 1907), "Илеш арававлӓштӹ" (Аз Иллéс сзекерéн, 1908), "Шанышым иктӓжӹ мӹньӹм ярата" (Сзеретнéм ха сзеретнéнек, 1909), "Цилӓ икмахатьвлӓн лыдышвлӓ" (А минден титкок жерсеи, 1909), "Тагыш кыргыжшы ӹлӹмӓш" (Менекӱлӧ Éлет, 1912), кыдывлӓ "У лыдышвлӓштӹ" тӹкӓлмӹ шанымашвлӓм пакыла нӓнгеӓт. Ти лыдышвлӓн выргыжмашвлӓ Бодлерӹн дӓ декадентвлӓн выргыжмашвлӓ докы лишӹл ылыт. Кыды-тидӹ лыдышыштыжы Ади ӹшкет ылмаш, колымаш ваштареш кредӓлеш. Поэт махань кого дӓ нелӹ пӓшӓм ӹштӓ, тӹдӹ гишӓн пӓлдӹртӓ. Кыды лыдышыжы |дгар Аллан Пон лыдышвлӓ гань шактат. Адин лыдышвлӓжӹ пиш суггестивне, образвлӓ доно пиш паянвлӓ дӓ шукы ежӹнгӓн ылыт. Нӹнӹ раскыды акустикӓн ылыт, сӹнзӓ анзылны махань-шон ассоциацивлӓм шачыктат, нӹнӹн шамаквлӓштӹ пиш виӓнвлӓ, сюжетӹштӹ ямакышты дӓ омынышты ганьвлӓ.
Революци шӱлӹшӓн поэзижӹ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Ади туан халыкшым яратен, но сӓндӓлӹкӹштӹш ситуацим тырхен кердде. Дӓ ти проблемӹвлӓм решӹмӓшӹм демократи шӱлӹшӓн революциштӹ ужын. Тӹнӓм вел кыце пӓшӓзӹвлӓн, тенгеок хресӓнь эдемвлӓнӓт правашты лиэш, поэт шана. Хресӓнь дӓ пӓшӓзӹ эдемвлӓм анжыктымы годым, поэт, сотыки, реалист ылеш, нӹнӹм критикуенӓт кердеш. Революцин кредӓлмӓшӹштӹ поэт дон пӓшӓзӹ ик велнӹ лин кердӹт, манын Ади пӓлдӹртӓ. Тидӹжӹ уэмдӹмӓш верц кредӓлмӓш лиэш, поэт манеш. Но поэт дон масса лошты кого айыртем улы, поэтӹм идейӹвлӓ дӓ цевер верц ылмаш тидӹм ӹштӓш ӱжеш. ӹлӹмӓшӹштӹ цевер мӓгӓлвлӓм кӹчӓлмӓш дӓ нӹнӹм момаш верц ӹлӹмӓш- тидӹ поэтӹн тӹнг задачывлӓжӹ ылыт.
Йымы гишӓн лыдышвлӓжӹ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Абстрактне шанымашвлӓмӓт Ади поэзиштӹжӹ антропоморфиӓн модывлӓм кычылт, анжыкта. Йымын образжат кого рольым мадеш. Поэтӹн шанымыжы семӹнь ти образ гӹц цилӓ символын символ шачын кердеш. Ади Библим яжон пӓлен. Венгр йӹлмӹм виӓнгдӹмӓштӹ махань рольым Библи мадын, тидӹм яжон ынгылен. Лӹмӹнок ЬИЬ-шӹ курымаш ситуацивлӓ доно тидӹм кӹлдӓш цацен. Лач ти курымын йӹлмӹм итӹрӓйӹмӓш дӓ уэмдӹмӓш процесс кен. Поэт религи анжалтышыжы дон кальвинист-детерминист ылеш дӓ творчествыжылан кого инспирацим Библи пуэн, лӹмӹнок Тошты Согонь, кышты Йымы утла кӱшнӹш ӧрт агыл, тӹдӹ ӹшкеок вырсыштат виктӓрӹшӹ ылеш, халыквлӓлӓн ма пуйырен, тӹдӹм келесӓ дӓ эдемвлӓ дон диалогышты ылеш. Кыды-тидӹ лыдышыштыжы Ади ӹшке дӓ халыкшы верц кредӓлмӹжӹ годым Йымым сарвала, тенге гӹнят, тӹдӹ Йымы дон споренӓт кердеш. Но поэтӹн техень лыдышвлӓжӓт улы, кышты Верлен семӹнь, тӹдӹ (поэт) шушыргышы дӓ нерат лишӹ христианвлӓн йымымат сарвала. Ти лыдышвлӓштӹ янгылен шӹцшӹ, ӹшкетӹн кодшы, церлӓнӹшӹ эдемӹн юкшы шакта.
Эдемӹм шотеш пиштӹмӓш
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Ти ядмаш Эндре Адин творчествыштыжы якшар шӹртӹ доно кеӓ. Тӹдӹ тӹ жепӹн ӹлен, кынам эдем ылмаш дӓ эдемӹм шотеш пиштӹмӓш ӧрдӹжӹштӹ дӓ мӹндӹрнӹ шалгенӹт. Тидӹ гишӓн поэт эдемвлӓм, халыквлӓм шотеш пиштӹдӹмӓш ваштареш кердмӹжӹ семӹнь реагируен. Поэзиштӹ дӓ кунстышты тӹ жепӓш вес модерниствлӓ ганьок, тӹдӓт цела, пыдыртымы агыл ӹлӹмӓшӹм кӹчӓлеш дӓ сирӓ: Цилӓ Цела пыдырген ӹнде,/ тыл салымат лач йӧрӓш веле пижеш,/ яратымаш лаштыквлӓ гӹц ылеш,/ цилӓ Цела пыдырген ӹнде. Вес лыдышыштыжы поэт пӓлдӹртӓ: |дем ылмаш дон пуры ылмаш- лач шая веле/ Ары семӹнь шанышы тӱнымбалым нигыштат ат мо/ Карштара такеш ылмаш/ Карштара эдем ылмем доно когоэшнен керддӹмӓш. ("Нимат, нимат ӹнде уке").
Ади пессимизм шӱлӹшӓн шанымашвлӓм анзыкы шӹренок лыктеш гӹнят, тӹдӹн лыдыш корнывлӓштӹжӹ ӹлӹмӓшлӓн ӹнянӹмӓш нигынамат мондымы агыл: лым лӹвӓлнӹ кишӹ нӱшмӱ гӹц тамахань яжо пеледӹш шӹтен кердеш.
1910-шы ивлӓн поэтӹн йӹлмӹжӹ вашталташ тӹнгӓлеш, тӹдӹ шукырак ирӹкӓн формывлӓм кычылтеш, кышты кого рольым махань-шон ассоциацивлӓ мадыт.
Шӹжӹ аярын цӓшӹжӹ шагалалын
шеклӓнӹшӹ тӹрвӹвлӓнӓн лишеммӹштӹм анжа.
Мардеж лым пышым тагышец канда,
вӓрнӓ ала ӹлӹштӓшвлӓ гӹц ылеш
дӓ шӹжӹ шӹргӹ гишӓн мыра
яратымашнан ойхан ӹнянӹмӓшӹжӹ
(ӧсзӱлӧ ердӧк реттегéсе- Шӹжӹ шӹргӹвлӓн лӱдмӓш)
("Шӹжӹ шӹргӹвлӓн мырышты" ӧсзӱлӧ ердӧк реттегéсе)
Ади молнамшы гань тӱнымбал гишӓн шайыштмыжы годым символвлӓм веле агыл кычылтеш, тӹдӹ лыдышвлӓжӹм картин ӓль фотографи семӹнь сирӓ, кышты лиӓлтмӓш сӹнзӓ анзылны вуйта эртӓ.Эндре Адин модерн венгр сӹлнӹшаяшты пӹтӓришӹ дӓ сек кого корны ажедшӹ ылеш. Тӹдӹн творчествыштыжы кого вӓрӹм поэтӹн "мӹньжӹ" мадеш. Тидӹжӹ индивидуум ӓль суб_ект кыце тӱнымбалныш процессвлӓм ужеш дӓ ынгыла, тӹдӹм лыдшывлӓлӓн ынгылдарымым анжыкта. Но ти суб_ектӹн мӹньжӹ экспрессионизмӹн коллективизм докы лишӹл, Бодлер (1821-1867) дон Верленӹн (1844-1896) суб_ект гань ылеш. Пӹтӓриш Тӱнымбал вырсы жепӹн Адин поэзижӹ цилӓ туан халыкын трагедижӹм анжыктен. Тӹдӹ революцим вычен, но тӹнӓмок тӹдӹ гӹц лӱдӹн. Революци лиӓлтмӹкӹ, тӹдӹ сирӓш цӓрнен.Эндре Ади поэзи гӹц пасна новеллывлӓмӓт сирен, но туан халык лошты модерн культурын идейӹвлӓжӹм шӓрӹмӓштӹ тӹдӹ сек кымдан журналист семӹнь пӓлӹ ылеш. Махань-шон газет-журналвлӓштӹ шотлаш лидӹмӹ артикльвлӓм, критикӹм, комментаривлӓм, ушемкымдем дӓ культура гишӓн шанымашвлӓм тӹдӹ сирен.
Нӓлмӹ: Цикмӓ журнал 2000 № 3
Ажедмӓшвлӓ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Ади Эндре // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ LIBRIS — Национальная библиотека Швеции, 2012.