Сӧдергран, Эдит
| Сӧдергран, Эдит | |
|---|---|
 | |
| Шочын | 1892 ин 4 апрельын[1][2][3][…] |
| Шочмо вер | |
| Колен | 1923 ин 24 июньын (31 и) или 1923 ин 23 июньын[4] (31 и) |
| Колымо вер | |
| Страна | |
| Тыршымаш алан | почеламутчо, сирӹзӹ |
 Медиафайлы на Викискладе | |
 Произведения в Викитеке | |
Эдит Сӧдергран (Edith Södergran, 04.04.1892 — 24.06.1923) — туан йӹлмӹжӹ швед, шачашыжы Петербургышты шачын дӓ Финляндиштӹ ӹлен, тӹтшок колен. Скандинавиштӹ модернизм йӧн доно сирӹшӹ поэтвлӓлӓн кого пример ылын, лӹмӹнок Суомиштӹ модернизм йӧн доно сирӹшӹ поэтвлӓлӓн кого инспирацим пуэн. Шоды цер (туберкулёз) доно церлӓнен, шукы жеп Швейцариштӹ санаторивлӓштӹ ылын (1911—1914).
Поэтессын пӓшӓжӹ
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]Пӹтӓриш книгӓжӹ «Лыдышвлӓ» (Dikter, 1916) маналтеш, кышты цилӓ лыдышыжок ош лыдыш (ирӹкэн лыдыш) йӧн доно сирӹмӹ ылыт. Потессын пын лӹвецӹнжӹ вараракшы техень лыдыш погымвлӓ лактӹнӹт: «Сентябрь лира» (Septemberlyra, 1918), «Роза алтарь» (Rosenaltaret, 1919) дӓ «Толшашын ӹмӹлжӹ» (Rosenaltaret, 1920), «Мӱлӓндӹ, кыды уке» (Landet som icke är, 1925). С.-ын лыдышвлӓжӹм пӹтӓриш гӓнӓ «Цикмӓ» журналын 2007-шӹ иӓш номерӹштӹ сӓрӹмӹ.
Сӧдергранын эстетикыжы
[тӧрлӓтӓш | кодым тӧрлӓш]C.-ын поэзижӹм пӓлӹшӹвлӓ, тӹдӹм шотеш пиштӓт, яратат дӓ мастарлыкшым кӱкшӹн ӓклӓт. Седӹ, 1920-шы ивлӓлӓн тӹдӹн поэзижӹ пиш ӹшке сӹнӓн дӓ оригинальный ылын. Поэтесса ти шотышты ӹшкежӹ тенге сирен коден: «Лыдышвлӓэм Поэзи агыл манын иктӓт ваштареш попаш ак тӹнгӓл. Но лачокат лыдышвлӓ ылыт манынат келесен ам керд. Лыдышвлӓлӓн ритмым пуаш цацымем годым, иктӹм ынгылышым: ирӹкӹм пумыкем веле, лыдышвлӓэм виӓн дӓ келгӹ шaнымышaн лит. Тенге ӹштен, ритм шайыл вӹреш кодеш. Лыдышвлӓэм фрагментӓн шанымашвлӓ семӹнь ынгылымыла, мам кӧргӹштӹштӹ келесӹнем ылын, тидӹ интеллектем дон инстинктемӹн кӹцкӹштӹ. Ышкӹлӓнем ӓкӹм пуаш тымень шонамат, лыдышвлӹштемӹт тидӹ шижӓлтеш. Нӹнӹм ӹшкӹмӹн вилӓн, интуицилӓн дӓ интеллектлӓн ӹнянӹшӹ эдемӹн шанымышвлӓ семӹнь ынгылымыла. Махань ылмем, пӓлем дӓ тидӹ гӹц ӹшкӹмемӹм изи ӓк доно ӓклӹмем ак шо, тенге ӹштӹшӓшлык ам ыл.» Поэтессын лыдышвлӓжӹм ӹлӹмӹжӹ годым акцептируйыделыт (яралеш лыкделыт), нӹнӹм утла йӓлӹнеш шотленӹт, поэзиштӹжӹ нимахань ритм уке манын попенӹт. Маханьвлӓ тӹдӹн лыдышвлӓжӹ, шергӓкӓн лыдшы тиштӹ С.-ын поэзижӹ доно пӓлӹ лиӓт.
- ↑ Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- ↑ Edith Sodergran // Encyclopædia Britannica (англ.)
- ↑ Edith Irene Södergran // https://www.fembio.org/biographie.php/frau/frauendatenbank?fem_id=25575 (нем.)
- ↑ 4,0 4,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #118797875 // Общий нормативный контроль (GND) (нем.) — 2012—2016.